نظارت و راهنمایی تعلمایی

به نام خدا

مقدمه : هدف نظارت و راهنمایی آموزشی اصلاح وضع آموزش و یادگیری دانش آموزان و معلمان است و بدون برنامه ریزی اهداف تحقق نمی یابند. حیطه عملکرد نظارت و راهنمایی آموزشی شامل کلیه عناصری است که فرایند تدریس و یادگیری را در بر می گیرد.اهمیت نظارت وراهنمایی به مهارت راهنمایان آموزشی که مسئولیت کار با معلمان را دارند بستگی دارد . فعالیت های راهنمای آموزشی شامل برگزاری کنفرانسها و جلسات انفرادی و گروهی ، همکاری در تشکیل برنامه ضمن خدمت ، مشاوره ،سخرانی های علمی و تبادل افکار و ... می باشد . همه این فعالیتها با هدف به حداکثر رساندن رشد حرفه ای معلم و در نتیجه کسب بهترین نتایج از برنامه های آموزشی است .متخصصان تعلیم وتربیت معتقدند برای حداکثر استفاده از کار وتلاش معلمان باید تا حد ممکن تواناییها ی آنان را به شیوه های گوناگون بارور کرد .

یکی از وظایف راهنمای آموزشی این است که اطمینان حاصل کند که معلمان به منظور اتخاذ تصمیمات و تدابیر درست در مورد کارشان وبرای بیان مشکلات و نظرهای خود و همکاری در برنامه نظارت فرصت کافی دارند . بین نظارت و راهنمایی آموزشی و مدیریت آموزشی تفاوت عمده ای وجود دارد . در نظامهای آموزشی گوچک ، مدیر مدرسه وظیفه راهنمای آموزشی را انجام می دهد . علاوه بر هدایت امور مربوط به معلمان و دانش آموزان برای تسهیل و پیشبرد امور آموزشی در حد توانایی و تجارب خویش مشکلات آموزشی را حل می کند .

روشهای آزاد منشانه در امر نظارت و راهنمایی آموزشی یعنی روشی که بر  اساس همکاری حرفه ای و مشارکت و همفکری گروهی برای رسیدن به هدفهای آموزشی استوار است باعث می شود معلمان مسئولیت پذیر تر به کارشان علاقه مند و احساس رضایت و سرانجام میزان کارایی و بازدهی شان افزایش می یابد افزایش بازدهی با اتخاذ شیوه آزاد منشانه از اصول اساسی برنامه نظارت وراهنمایی آموزشی است که مورد توجه محققان تعلیم وتربیت قرار گرفته است . نظارت وراهنمایی آموزشی در مدرسه مبتنی بر همکاری حرفه ای کارکنان آموزشی است و برای اصلاح فرایند تدریس و یادگیری طراحی شده که ماهیت کنترل کننده ندارد و هدف آن نه قضاوت در مورد شایستگی و نه کنتر کار معلم است بلکه همکاری با آنان برای اصلاح آموزش است از این رو وظایف ستادی تلقی می شود مه باید به وسله معلمان و راهنمایان آموزشی اجراشود . در بعض مدارس نظارت و راهمایی اعمال نمی شود و نیازها و مشکلات معلمان بر طرف نمی شود ودر برخی دیگر به طور نا محسوس و غیر موثر صورت می گیرد ودر نتیجه نظارت به اصلاحات واقعی منجر نمی گردد. در حالیکه برخی دیگر از مدارس تحت نظارت بسیار شدیدی قرار دارند در این مدارس صرفا دستیابی به هدفهای آموزشی مدرسه مورد توجه است و به نیازها و مشکلات معلمان توجهی نمی شود.

نتیجه : نظارت و راهنمایی آموزشی حلقه اتصال مهمی در زنجیره نقشهای آموزش وپرورش است که هدف آن اصلاح فرایند آموزش در معنای وسیع آن است . چنانچه مدرسه ای در نیل به اهداف آموزشی ناموفق باشد مسئولیت شکست صرفا معلم نیست بلکه مدیر مدرسه و راهمای آموزشی هم مقصرند و باید در قبال عملکردشان پاسخگو باشند .

منبع : نیکنامی،مصطفی(1385)،نظارت وراهنمایی آموزشی(تهران:سمت)،فصل دوم.